Vandaag heb ik mijn diploma’s opgezocht en zag ik het lichtgrijs afgedrukt in de kantlijn van mijn diploma MBA-ME: Excellent Schoolmanager. Vanaf november 2006 mag ik mij laten voorstaan op deze titel, maar gek genoeg had ik een scan nodig om me ervan te vergewissen: ik ben blijkbaar excellent…

Ik kom ze weinig tegen in de praktijk: schoolleiders die zich laten voorstaan op het predicaat excellent. Een rondgang op LinkedIn en Twitter leverde in mijn netwerk weinig herkenning op, wat betreft de blijkbaar meer dan 800 schoolleiders die zich aansloten bij de alliantie voor excellentie. Heeft dit iets te maken met de achtergrond van mijn contacten, bescheidenheid van de schoolleider in het algemeen, of onze calvinistische volksaard?

Vanaf begin 2019 dragen 191 scholen volgens de Inspectie voor het onderwijs het predicaat ‘Excellent’. Van de ruim 6000 basisscholen draagt 1% (namelijk 64) zo’n onderscheidende titel. Het stempel ‘excellent’ kan worden verkregen doordat de school goede kwaliteit biedt en excelleert met een specifiek profiel. Het kan niet anders dan dat op excellente scholen wordt gewerkt met een levende visie, professionele ruimte en teams die op topniveau met en van elkaar leren.

Schoolleiders die vanuit deze gouden 3-slag werken kom ik veel tegen in de onderwijspraktijk. In mijn werk als adviseur en interim-directeur probeer ik ook de collectieve ambitie en gedeeld eigenaarschap aan te boren binnen organisaties om zo tot optimale leerresultaten in de breedte te komen.

Eén van de collega schoolleiders die door haar team en ouders van de school op handen wordt gedragen vroeg ik naar haar beweegredenen om al dan niet deel te nemen aan een programma voor excellentie. Zij tekende aan, dat het ‘bewijzen’ van excellentie leidt tot nodeloos papierwerk. Vanuit haar rol als hitteschild wil zij die tijd niet aan predicaten, maar aan onderwijs besteden. Ook het gevaar dat ‘excellent’ een holle frase wordt, omdat onderwijs per definitie goed moet zijn, weerhoudt haar van deelname aan een traject van de Inspectie of een alliantie.

Net als bij goede kwaliteitszorg binnen onderwijs, gaat het bij goed schoolleiderschap niet om de papieren, maar om de manieren. Zoals heel veel andere schoolleiders, intern begeleiders en coördinatoren help ik teams graag om visie en drive te ontwikkelen en vast te houden. Wellicht is het juist die gedrevenheid, wars van sterrenstatus, die maakt dat schoolleiders liever gaan voor een goed draaiende tent, dan voor het predicaat excellent…